De komende dagen heeft Koning Winter een beetje grip op ons land. Met name in het zuidoosten kan het flink koud worden boven de eerder gevallen sneeuw. In de loop van volgende week verwachten we echter een verzachting met uiteindelijk ook toenemende kans op depressieweer met meer wind en regen. Hoe en wanneer die omslag gaat plaatsvinden en of dat met sneeuw en ijzel gepaard gaat lees je in deze blog.
Na een zeer zacht begin van deze week stroomde na dinsdag, onder invloed van een diep laag boven Scandinavië, aanmerkelijk koudere lucht over ons land uit. Polaire lucht waarin van die typische winterse buien voorkwamen. Halverwege de week naderde zachtere lucht vanuit het zuiden met vooral later op woensdag en donderdag een serieuze sneeuwsituatie in vooral de zuidoostelijke delen van het land. De kou blijft de komende dagen nog even in de buurt met zaterdagnacht een mogelijk zeer verraderlijke gladheidsituatie.
Gevaarlijke start van het weekend
Zoals gezegd blijft de koude lucht nog eventjes in ons land, maar raken we wel de lagedrukinvloeden van de afgelopen week kwijt. Dat betekent dat de kans op winterse neerslag snel kleiner wordt en gladheid dus met name door condensatie of bevriezing zal optreden.
Zaterdagnacht is het overgangsmoment waarbij een hogedrukgebied boven de Britse Eilanden zich geleidelijk met ons weer gaat bemoeien. En hoewel de lucht aan de grond koud en stabiel is wordt op enige hoogte nog licht onstabiele maritieme lucht vanaf zee aangevoerd, wat zich zaterdagnacht vertaalt in een paar lichte winterse buitjes die allerlei soorten neerlag kunnen produceren. Bij minima die landinwaarts dik onder nul liggen kan dat, naast bevriezing en opvriezing, lokaal zeer verraderlijke gladheid als gevolg van winterse neerslag opleveren.
Figuur 1: Zaterdagnacht 03u lokale tijd. Links: gesimuleerde radarbeelden, rechts: bijbehorende neerslagsoort. Bij temperaturen onder nul is er bij buitjes allerlei soorten winterse neerslag mogelijk, ook regen op een bevroren ondergrond.
De lichte buitjes worden door het naderbij komen van het Britse hoog, zaterdag overdag geleidelijk onderdrukt waardoor de rest van het weekend overwegend droog verloopt. Overdag liggen de temperaturen op veel plekken enkele graden boven nul. Maar, daar waar in het zuidoosten nog sneeuw ligt komt het kwik misschien maar nét en kortdurend boven nul uit. Tijdens de nachten vriest het licht, en boven de sneeuw in het zuidoosten mogelijk matig, al kan bewolking zondagnacht de kou in delen van het land enigszins temperen.
Figuur 2: Bewolking zoals deze wordt berekend door ECMWF in de nacht naar zondag. In opklaringen kan het licht vriezen. De ruimtelijke spreiding van de gaten in het wolkendek is echter nog onduidelijk. Een typische nacht voor preventieve strooiacties.
Dinsdag de verzachting zonder slag of stoot?
Maandag passeert het eerder genoemde Britse hoog ons land en draait de stroming geleidelijk naar zuid tot zuidwest. De aangevoerde lucht blijft echter fris, en afhankelijk van de vorming van mist en/of lage bewolking zou het zowel in de nacht naar maandag als de nacht naar dinsdag in opklaringen flink af kunnen koelen, in het zuidoosten mogelijk naar waarden beneden -5 graden. De onzekerheid omtrent de aan- of afwezigheid van die lage bewolking is nog groot.
Eén ding staat wel vast: met het wegzakken van het hoog komt vanaf dinsdag een west- tot zuidwestelijke stroming op gang waarin geleidelijk zachtere lucht wordt aangevoerd. De invloed van het systeem blijft echter wel merkbaar waardoor het overwegend droog lijkt te blijven. Een zwak (warmte)front aan de noordflank van het hoog zou op dinsdag bij het binnendringen van de zachtere lucht echter wel voor wat lichte regen of motregen kunnen zorgen. Afhankelijk van de nacht(en) ervoor zou dat in het diepe binnenland wellicht tot gladheid a.g.v. vloeibare neerslag op een bevroren ondergrond kunnen leiden. Maar dan moet het wel opgeklaard en koud zijn geweest. En laat dat nu op het moment van schrijven nog precies onzeker zijn.
Figuur 3: Dinsdagochtend dringt vanuit het noordwesten zachtere lucht het land binnen. Veel (lage) bewolking en mogelijk wat lichte (mot)regen luiden de aanstaande weersverandering in.
Koning Winter definitief het land uit
Hoewel de titel van deze paragraaf wat voorbarig is, lijkt het de rest van deze 15-daagse nauwelijks meer tot winters weer te komen. Met een blik op de laatste pluimen (zie fig. 4), kunnen we concluderen dat er vanaf ongeveer 19 januari overgeschakeld wordt op een zuid- tot zuidwestelijk georiënteerd stromingspatroon aan de voorzijde van Atlantische lagedrukgebieden enerzijds, en hogedruk boven Oost-Europa anderzijds.
Figuur 4: Tot en met maandag 13 januari is het fris in het binnenland. Vanaf dinsdag de 14e start verzachting vanuit het westen. De zachte lucht blijft overheersend tot het eind van de 15-daagse.
De kans op meer wind, bewolking en regen neemt dan sterk toe. Met een doorstaande zuidwester lijkt het doek voor de winter dan toch in ieder geval tijdelijk te vallen. Uiteraard zou het in de nog lange nachten bij opklaringen en even wegvallende wind nog af en toe tot lichte vorst kunnen komen, maar structureel winterweer met sneeuw en ijs zit in de verste verte voorlopig niet in de kaarten. Bovendien zijn deze schermutselingen gemakkelijk te ondervangen door een goed geplande preventieve strooiactie. Of het richting de maandwisseling nog tot winterweer komt kun je lezen in onze volgende gladheid 15-daagse.
Strooiheld van het jaar
Voor de derde keer op rij organiseert Infoplaza de verkiezing 'Strooiheld van het jaar'. Hierin worden gladheidsbestrijders in het zonnetje gezet. Wie verdient het volgens jou om de titel 'Strooiheld van het jaar 24/25' te krijgen? Laat het ons weten en wie weet wordt jouw collega winnaar!
