In dit artikel blikken we vooruit naar de komende vier weken, vooral met het oogpunt op gladheid. Écht winterweer lijkt er de komende weken niet in te zitten, maar een periode zonder gladheid wordt het ook niet.
En snelle blik op de komende 30 dagen laat zien dat de luchtdruk in het noorden vaak hoger is dan gemiddeld. Zeker op de langere termijn geldt dat voor een brede zone ten noorden van de 55e breedtegraad. Verder naar het zuiden is de luchtdruk juist lager dan gemiddeld. Het signaal dat hieruit te halen valt, is dat de straalstroom de komende periode wat zuidelijker ligt dan gebruikelijk.
Koude lucht uit de Poolstreken is daarmee nooit écht ver weg van ons land. Omdat vroeg in het winterseizoen de klassieke koudebuffers in het hoge noorden en Siberië niet vol zitten, is het vooralsnog onwaarschijnlijk dat we ergens in de komende weken met een flinke winterse veeg te maken krijgen. Winterse (spelden)prikken daarentegen... die zullen we de komende 30 dagen nu en dan tegenkomen in óf nabij ons land.
Zo'n eerste speldenprik van de winter is al dichterbij dan we denken. Door een hogedrukgebied boven Scandinavië later deze week, stroomt droge en vrij koude lucht vanuit Oost-Europa richting onze omgeving. Tegelijkertijd geeft een lagedrukgebied ten westen van ons land tegengas aan de koude lucht, waardoor ergens boven ons land tijdelijk een zeer scherpe grens tussen twee luchtsoorten komt te liggen. Langs dit grensvlak komt veel bewolking voor waaruit waarschijnlijk neerslag valt. Langs de koude zijde van de scheidslijn is winterse neerslag niet uitgesproken. Of dit al de eerste serieuze gladheid oplevert, lijkt ons van niet. Door aanwezige bodemwarmte zal eventuele sneeuw moeilijk blijven liggen op de wegen. Plaatselijk wat wittigheid in het gras zou komend weekend daarentegen zomaar kunnen.
Een groter risico wat gladheid betreft is de nacht van zaterdag naar zondag als na neerslag de temperatuur in brede opklaringen snel daalt. Door de droge oostenwind heersen drogende condities, maar de kans bestaat dat voordat de wegen droog zijn ze toch nog kunnen bevriezen. Dit houden we uiteraard nauwlettend in de gaten. Het verdrijven van de koudere lucht gaat zondag met regen gepaard. Bij aanvang van de regen is even wat natte sneeuw niet uitgesloten. Gezien de timing van de neerslag is de kans klein dat de regen op koude wegen valt. De kans op grootschalige gladheid is dit weekend dus klein.
Volgende week is het toch de Atlantische Oceaan die weer aan zet is om het weer in onze omgeving te bepalen. Door uitstroom van koude lucht uit Canada kunnen flinke depressies ontwikkelen ten zuiden van Groenland, waardoor bij ons voor zeker 6 tot 7 dagen de (zuid)westelijke stroming overheerst. Storingen met regen en buien trekken geregeld voorbij, soms waait het ook flink. Daarnaast gaat de temperatuur aanzienlijk omhoog, zoals in de pluimgrafiek hierboven is te zien. Van vorst in de nachten is geen sprake en overdag zijn dubbele cijfers in de thermometerwaarden eerder regel dan uitzondering. De kans op gladheid de komende week is dus klein.
Na volgend weekend lijkt de Atlantische Oceaan weer tot rust te komen wat weer betreft. De straalstroom neemt waarschijnlijk duidelijker een zuidelijke positie in, waardoor depressies de neiging krijgen om zuidelijker te koersen. Hogedrukgebieden krijgen daardoor meer kans om zich soms ten noorden van onze omgeving op te houden, wat de deur voor koude(re) lucht uit de Poolstreken op een kier zet. Zoals gezegd ligt voorlopig nergens een voorraad écht koude lucht klaar, maar kortstondige prikken met duidelijk kouder weer zijn gezien het grootschalig patroon niet uit te sluiten.
In de 30-daagse zien we veelal temperaturen rond normaal, maar dat betekent niet automatisch dat we dan ook heel de periode normale temperaturen zien. Omdat de kaarten weekgemiddelden laten zien, zien we een snelle afwisseling tussen korte zachte en korte koude periodes niet terug. Dat is wel iets dat past binnen het patroon dat in de 30-daagse te ontdekken is. Grootschalige gladheidsituaties zijn de komende 30 dagen niet heel waarschijnlijk, maar zo nu en dan is een strooiactie ongetwijfeld noodzakelijk.
Volgende week blikken we weer vooruit, dan komt ook de periode rond kerst in beeld. Of dan wél stevig winterweer de weerkaarten binnensluipt, leest u dan.
Op 24 november 2022 bieden we een exclusief inkijkje in weer en gladheid in een gloednieuw webinar. De laatste jaren zien we steeds grilliger weer met meer extremen. Wat betekent dit voor het ontstaan van gladheid, en hoe ga je daar het beste mee om? Onze gladheidmeteoroloog Alfred Snoek neemt jullie mee in zijn gedachten over dit onderwerp en zijn werkwijze. Benieuwd?