Met februari op de kalender lijkt de atmosfeer te stabiliseren. De invloed van hogedruk neemt toe, maar kan het daarmee ook nog echt winters worden? We blikken vooruit in deze nieuwe 30-daagse.
De laatste wintermaand van de meteorologische winter begint eigenlijk zoals we bezig waren: tamelijk zacht en nat. Tot en met het weekend ligt het kwik zowel overdag als 's nachts ruim boven nul. Daarbij is het vaak bewolkt en geregeld valt regen. Dit herfstachtige weerbeeld komt door een samenspel van lagedrukgebieden nabij IJsland en een hogedrukgebied boven het zuidwesten van Europa. Van lange duur is het wisselvallige en tamelijk zachte weer niet meer, want er zit een verandering aan te komen.
Meer invloed van hogedruk
Na het weekend zien we een verschuiving optreden in het stromingspatroon. De hogedrukgebieden die we de afgelopen periode vaak ten westen of zuidwesten van onze omgeving zagen, zien we de komende periode juist in onze buurt of ten noorden van ons land uitkomen. Het weer wordt niet alleen rustiger, maar ook een stuk droger en minder zacht. Zowel overdag als 's nachts gaat de temperatuur komende week naar beneden. Tijdens heldere nachten vriest het op veel plaatsen licht tot lokaal matig, overdag kan het door de sterker wordende zon snel 5 tot 7 graden worden. Dat is goed te zien in de meest recente 15-daagse:
.png?width=762&height=319&name=eps_pluim_tt_06260%20(4).png)
De nieuwe 15-daagse laat na het weekend duidelijk koudere nachten zien. Door een meer open weertype met nu en dan ook zon, zien we grote verschillen tussen dag en nacht.
Het is natuurlijk wel de vraag of we ook vaker met opklaringen te maken krijgen. Wanneer zich eenmaal een deken met lage bewolking boven Europa ontstaat, zijn we daar niet zomaar vanaf. Die adder ligt ook ditmaal onder het gras. In dat geval wordt het overdag stukken kouder, 's nachts juist stukken minder koud. Hoe dan ook lijkt het komende week geen heel drukke tijd te worden voor gladheidbestrijders. Vanwege het droge weer lijkt het aantal strooiacties zich tot een minimum te beperken. Daarnaast kan ook gemakkelijk in de 'sociale uurtjes' worden gestrooid als dat nodig is.
Rustig weer houdt mogelijk vrij lang aan
Het rustige weer door hogedrukgebieden in onze omgeving houdt mogelijk vrij lang aan. Een blik op de 30-daagse leert ons dat tot de helft van de maand de luchtdruk in een groot deel van Europa bovengemiddeld hoog is. De lagedrukgebieden vinden we juist terug nabij Groenland en over het uiterste oosten van Europa en grote delen van Rusland.
Het weerbeeld dat ons te wachten staat, hangt sterk af van de positie van een hogedrukgebied ten opzichte van ons land. Een hogedrukgebied ten noorden van ons gelegen (tussen IJsland en Noorwegen, of anderzijds in de regio Finland/Rusland) heeft weinig kans van slagen. In de clusterkaarten voor 12-18 februari (zie onder) berekenen momenteel 5 tot 7 members een mogelijke blokkade boven Noord- of Noordwest-Europa, wat neerkomt op 10 tot 14%.
Meegenomen dat er nauwelijks sprake is van een aanwezig koude-reservoir, lijkt van serieus winterweer voorlopig geen sprake. De neerslagkansen blijven in dit scenario eveneens klein. Verreweg de meeste berekeningen (circa 75%) gaan voor een hogedrukgebied met een ligging boven of ten zuiden van ons, met de straalstroom die over Noord-Europa blaast. In dat geval waait hier ook een veelal westelijke stroming.
De clusterberekeningen voor de komende periode. Er zijn zes verschillende clusters te onderscheiden. De clusters met hogedrukgebieden nabij of ten zuiden van ons land krijgen de duidelijke voorkeur.
Mogelijk weinig gladheid
De komende weken lijkt het risico op gladheid geleidelijk af te nemen. Dit zit vooral in het feit dat de neerslagkans relatief laag is met hogedrukgebieden in onze omgeving. Tijdens opklaringen mag het dan weliswaar koud worden, maar zo lang wegen niet vochtig zijn of worden, wordt het ook niet glad. Voor gladheidbestrijders lijkt het dan ook een rustige periode te worden.
Uitschieters in dit scenario zijn altijd mogelijk, maar waarschijnlijk is het niet. De meest voorkomende vormen van gladheid zullen dan condensatiegladheid op met name bruggen en bevriezingsgladheid op schaduwplaatsen zijn. Hierop is goed te anticiperen, dus zijn ad-hoc strooiacties tot een minimum te beperken.
De rest van februari?
Verder in de 30-daagse is duidelijk te zien dat een bovengemiddelde luchtdruk boven het westen van Europa de voorkeur blijft houden. Dit suggereert dat het vrij stabiel licht winters weer blijft. In de derde februariweek lijkt de Atlantische Oceaan wel een aanval te doen op het hogedrukbolwerk boven het Europese continent. Storingen komen dan gemakkelijker in onze buurt, dus neemt ook de kans op gladheid weer toe. Of het dan daadwerkelijk vaker glad wordt, hangt natuurlijk af van de precieze timing van neerslag en eventuele opklaringsgebieden. Voor dit soort details is het nu nog veel te ver weg.
In de derde week van februari worden hogedrukgebieden wat verder zuidoostwaarts teruggedrongen. De Atlantische Oceaan krijgt dan wat meer invloed.
In de laatste februariweek zien we daarin weinig verandering. De enige nuance die dan kan worden gelegd, is dat de straalstroom die week weer iets noordelijker komt te liggen, wat suggereert dat hogedrukgebieden boven onze omgeving weer iets dominanter zijn over de lagedrukgebieden boven de Atlantische Oceaan.
Een echte zachte en natte westcirculatie lijkt daarmee uit te blijven. Deze maand verloopt daardoor mogelijk tegenovergesteld aan februari 2022, toen we regelmatig met storm en zeer onstuimig weer te maken hadden.
Met dank aan Wouter van Bernebeek
Webinar Gladheid in Europa
Op 23 maart 2023 organiseren we weer een live webinar, en kijken daarbij over de grenzen. Want hoe werken gladheidsbestrijders elders in Europa eigenlijk? En met welke geografische en meteorologische uitdagingen hebben zij eigenlijk te maken? Gladheidsmeteoroloog Alfred Snoek neemt je mee op reis en vraagt zich af: wat kunnen we van onze collega's in het buitenland leren?
