Het nieuwe jaar begon ronduit warm. In grote delen van Europa werden op de eerste dag van 2023 diverse weerrecords genoteerd. In Zwitserland werd het lokaal 20 graden, in Frankrijk en Spanje steeg het kwik in diverse regio’s tot ver boven de 20 graden en ook de 15 tot zo’n 17 graden was voor Nederland niet alleen een nieuw record voor de eerste januaridag, maar zelfs voor de gehele maand. Strooien was, net als tijdens de jaarwisseling van 2021 naar 2022, absoluut niet nodig.
Winterweer zit op dit moment wel relatief dichtbij. In het uiterste zuiden van Zweden en in Denemarken is het kwakkelweer met regen, sneeuw en soms ook wat lichte vorst. Een weertype dat voor gladheidbestrijders een hoop werk zal opleveren. Nog iets noordelijker valt sneeuw en ligt het kwik ruim onder nul. De afgelopen dagen vroor het lokaal zelfs meer dan 30 graden. Onder invloed van een hogedrukgebied, zal deze diepvrieskou zich niet zomaar gewonnen geven. Toch lijkt het erop dat oceaanstoringen dit weekend dan toch de kou wat naar het noorden gaan drukken. Een zuidwaartse beweging van de vorstgrens zit er op korte termijn dus niet in.
Koud in het oosten van Europa
Koud wordt het de komende dagen wel in het uiterste oosten van Europa. De koud verplaatst zich oostwaarts naar bijvoorbeeld Moskou waar het overdag zo’n 25 graden blijft vriezen. Boven Siberië weet zich zelfs een behoorlijk koude bastion op te bouwen. Deze kou blijft de komende weken vrijwel continue op ruime afstand. Hogedrukimpulsen boven Scandinavië lijken geen lang leven beschoren en dat heeft alles te maken met hogedrukgebieden die normaal gesproken bij de Azoren (een eilandengroep in de Atlantische Oceaan ten westen van Portugal) vastgeroest liggen. Deze hogedrukgebieden liggen op dit moment een stuk verder naar het noordoosten, vaak boven Portugal, Spanje en heel af en toe zelfs boven de Alpen.
De weerkaart van deze donderdag. Het Azorenhogedrukgebied ligt boven Zuidwest-Europa en ook boven Scandinavië is de luchtdruk hoog. De vrieskou in Noord-Europa blijft op afstand door lagedrukgebieden die vanaf de oceaan over onze regio trekken. Af en toe voeren ze zeer milde lucht aan. Bron: ECMWF
Wisselvallig en winderig weer
De ruimte tussen de hogedrukgebieden boven het noordwesten van Rusland en Portugal/Spanje wordt de komende weken opgevuld door lagedrukgebieden. Ze leveren bij ons een wisselvallig, winderig en vaak ook (ultra) zacht weertype op. Echter, een keer een rustige nacht met opklaringen en temperaturen rond het vriespunt blijft mogelijk. In dat soort nachten ligt in deze tijd van het jaar gladheid natuurlijk altijd op de loer.
Het hogedrukgebied nabij Spanje is nog altijd aanwezig, die boven Scandinavië is naar het oosten getrokken. Lagedrukgebieden zijn heer en meester in West-Europa en zorgen voor een wisselvallig en zacht weertype. Bron: ECMWF
De komende 30 dagen laten de weercomputers vooral een overvloed aan hogedruk nabij Spanje/Portugal en noordwest-Rusland zien en lagedrukgebieden die vanaf de oceaan richting West-Europa trekken. Het gaat hier om een gemiddeld beeld, de ene keer is het ene weersysteem wat krachtiger en een paar dagen later het andere.
Mega-lagedrukgebied
Komend weekend zien we bijvoorbeeld dat beide hogedrukcentra op de weerkaart wat aan invloed inbinden als een depressie op de oceaan flink weet uit te breiden tot één groot mega-lagedrukgebied. Winterkou heeft in zo’n situatie geen schijn van kans. Uiteraard kan het evenwicht de komende 30 dagen ook weleens de andere kant op vallen en dat dus de lagedrukgebieden korte tijd hun invloed verliezen op onze regio. Als op dat moment voldoende kou boven Scandinavië aanwezig is en zich weet uit te spreiden tot Nederland, is het ook direct winter(s) met temperaturen rond of zelfs iets onder nul en misschien ook wat winterse neerslag. De lange termijnmodellen geven echter duidelijk aan dat zo’n scenario slechts kortstondig zal aanhouden en ons niet veel meer zal opleveren dan een zogenaamde flitswinter van twee of drie (drukke!) gladheidsdagen.
De verwachting met luchtdrukafwijkingen volgens het ECMWF model voor de periode 9 tot 16 januari (de weken erna zien we een vergelijkbaar beeld) met duidelijk meer hogedruk zowel boven Zuidwest- en Noordoost-Europa en lagedrukgebieden boven de Britse Eilanden en de Benelux.
Strooiheld van het jaar
Dit gladheidseizoen zetten we deze zogenaamde ‘strooihelden’ in het zonnetje. Iedereen die zich met gladheidbestrijding bezighoudt, valt onder deze categorie. Ken jij iemand die deze titel meer dan verdiend heeft? Nomineer dan deze persoon voor strooiheld van het jaar!
