De laatste herfstmaand is aangebroken en de nachten worden nu snel langer en frisser. Hoog tijd om voor het eerst dit nieuwe gladheidsseizoen te gaan kijken wat de 30-daagse in petto heeft. Blijft het deze maand zacht, net als in oktober, of moeten we toch rekening houden met koude nachten?
Na een erg zacht einde van oktober, met maximumtemperaturen tot afgerond 25 graden, start ook november nog zacht. De wind waait de eerste periode veelal uit zuidelijke tot zuidwestelijke richtingen en voert daardoor zachte lucht aan. Vaak komt de middagtemperatuur uit tussen de 13 en 16 graden. Omdat er geregeld veel wind in de nachten staat, verwachten we absoluut nog geen gladheid. Gemiddeld komt de minimumtemperatuur over het land uit tussen de 6 en 11 graden.
Normaal wordt het overdag een graad of 11 in dit jaargetij terwijl de minimumtemperatuur al onder de 6 graden hoort uit te komen. Hierdoor zien we in de computerberekening een flinke afwijking naar boven. Kortom: gladheid tot halverwege deze maand is niet realistisch.
Koudere nachten vanaf halverwege november
Halverwege de maand lijkt een hogedrukgebied ons weerbeeld te bepalen. Het meest waarschijnlijk is dat een hogedrukgebied boven het continent opbouwt. Hierdoor blijft de stroming aanvankelijk nog zuidelijk, maar gedurende de periode krijgen we ook steeds vaker met een oost component te maken. Hierdoor is het overdag bij helder weer veelal zacht met temperaturen ruim boven de 10 graden. In Limburg zou het zelfs nog een enkele dag 17 of 18 graden kunnen worden. Maar doordat er weinig wind staat, koelt het tijdens heldere nachten wel flink af.
In de 15-daagse pluim zien we deze koude nachten ook al terug. Met name in het oosten zou het wel eens zomaar tijdens heldere nachten dicht bij het vriespunt kunnen komen. Met voldoende vocht in de lucht zou een enkel bruggetje koud genoeg kunnen worden om tot condensatiegladheid te komen. Maar tot grootschalige gladheid op bruggen lijkt het absoluut nog niet te komen. Wat verder ook opvalt is het grote verschil tussen dag en nacht. Dit verraad het overwegend heldere weer. Doordat er geen bewolking is kan het overdag warmer worden en juist in de avond harder afkoelen. Je kunt bewolking in de nacht vergelijken met een deken in bed.
Onzeker einde maar waarschijnlijk geen grootschalige gladheid
Aan het eind van de maand neemt de onzekerheid in de 30-daagse verwachting toe. In de periode van 14 tot 21 november berekenen de computers nog een afwijking van 1 tot 2 graden boven het langjarige gemiddelde voor deze periode. Deze afwijking ligt rond 0 graden voor de laatste week van november. Wat naar voren komt is dat de voorkeursrichting van de wind vooral westelijk is en blijft. Een hoek die zelden voor winterweer of gladheid zorgt, zo ook nu met voor de deur de relatief warme Noordzee en Atlantische Oceaan. Maar de computerberekeningen bieden zeker geen garantie op deze termijn. Want eind november is één nacht met geen wind en helder weer voldoende voor flinke afkoeling. Met een beetje vocht erbij kunnen de bruggen condenseren en glad worden...
Kortom: deze novembermaand verwachten we nog geen grootschalige gladheid in Nederland. Toch neemt de kans op koudere nachten vanaf halverwege deze maand toe. Het zou dan zomaar eens tot lokale gladheid op een enkel bruggetje kunnen komen.
Ben jij klaar voor het gladheidseizoen?
Op 24 november 2022 bieden we een exclusief inkijkje in weer en gladheid in een gloednieuw webinar. De laatste jaren zien we steeds grilliger weer met meer extremen. Wat betekent dit voor het ontstaan van gladheid, en hoe ga je daar het beste mee om? Onze gladheidmeteoroloog Alfred Snoek neemt jullie mee in zijn gedachten over dit onderwerp en zijn werkwijze. Benieuwd?
