Gaat het regenen? Het is misschien wel een van de meest gestelde vragen in ons dagelijks leven. De meeste mensen hebben daarom wel eens naar een neerslagradar gekeken. Op Weeronline en Weerplaza behoort de radarpagina tot de meest bekeken pagina’s en de populaire Buienalarm-app is speciaal gebouwd om deze vraag te beantwoorden.
In de wintertijd is het natuurlijk extra handig om te weten welke soort neerslag er valt: regen, sneeuw of misschien wel ijzel. De WeatherTech-afdeling van Infoplaza heeft daarvoor een module ontwikkeld waardoor de neerslagsoorten worden toegevoegd aan de radarbeelden. We nemen een kijkje in de keuken om te zien hoe dat werkt.
Hoe werkt een neerslagradar?
Voor de actuele neerslagbeelden gebruikt Infoplaza de ruwe radarbeelden van het KNMI. Deze beelden bevatten echo’s die we kunnen interpreteren als neerslag. Hoe ontstaan die echo’s?
Een radar zendt radiogolven uit die terugkaatsen wanneer ze botsen met een waterdruppel, ijsdeeltje of sneeuwvlok. Op basis van de verstreken tijd tussen moment dat de radargolf vertrekt en weer terugkomt en de sterkte van het signaal kan informatie worden afgeleid over de neerslagintensiteit en locatie. Door al deze echo’s op een kaart weer te geven, ontstaat een radarbeeld waarbij kleuren de intensiteit van de neerslag aangeven.
Op dit punt is nog geen informatie over de neerslagsoort bekend, en dat is jammer. Het weten in welke vorm de neerslag valt, kan namelijk erg nuttig zijn. Gelukkig voegt Infoplaza een extra laag toe aan het radarbeeld, waardoor ook de neerslagsoort zichtbaar wordt.
Neerslagsoorten
In een standaardatmosfeer daalt de temperatuur naarmate je hoger komt. In de praktijk is de atmosfeer echter lang niet altijd standaard. Door luchtmassa’s die over elkaar heen schuiven, kan het temperatuurprofiel sterk variëren. Koude luchtlagen kunnen zich boven warme lagen bevinden, of andersom. Hierdoor ontstaan vaak meerdere luchtlagen boven elkaar, wat directe gevolgen heeft voor de vorm van de neerslag die door deze lagen valt.
Luchtlagen kunnen boven warmere lagen bestaan of vice versa. Deze gelaagdheid heeft een directe invloed op het type neerslag dat door de lagen heen valt.
Hagel is natuurlijk ook een neerslagsoort, maar komt meestal voor in combinatie met regen of sneeuw. Bij Infoplaza wordt hiervoor een apart model gedraaid.
Het Infoplaza Neerslagsoortmodel
Bij Infoplaza wordt de energiemethode gebruikt om de neerslagsoort te bepalen. Bij deze methode wordt een virtuele sneeuwvlok gevolgd terwijl deze door de aanwezige luchtlagen van boven naar beneden valt. Afhankelijk van de temperatuur en luchtvochtigheid blijft de sneeuwvlok intact of smelt deze. In geval van een lage luchtvochtigheid kan de neerslag ook verdampen. Wanneer er meerdere luchtlagen aanwezig zijn, kan een gesmolten sneeuwvlok bij temperaturen onder nul opnieuw bevriezen of als onderkoeld water zijn val vervolgen, wat kan leiden tot ijsregen of ijzel. De uiteindelijke neerslagsoort wordt bepaald op basis van de dikte van de luchtlagen en de temperatuurverschillen tussen de lagen.
Het neerslagsoortmodel maakt gebruik van data uit het unieke Infoplaza Optimal-Model. Extra aandacht wordt besteed aan de onderste 200 meter van de atmosfeer, omdat daar de definitieve neerslagsoort wordt bepaald.
De uitkomsten van het model worden in een laatste stap gecontroleerd aan de hand van actuele meetgegevens, zoals de temperatuur en de natteboltemperatuur. Op deze manier kan het model nog een laatste correctie doorvoeren op de uitkomst.
Of beter gezegd: een een-na-laatste correctie, want in de allerlaatste stap van het proces wordt gecontroleerd of een KNMI-meetstation op dat moment iets anders registreert dan de uitkomst. In dat geval overschrijft de actuele meting de modeluitkomst.
Zijn alle controles afgerond, dan wordt de neerslagsoort over het ruwe radarbeeld gelegd. Dit verrijkt de standaard radarbeelden met extra informatie. Deze beelden zijn beschikbaar via Weeronline, Weerplaza, Imweather en op de specifieke Infoplaza-klantendashboards, zoals die bijvoorbeeld beschikbaar zijn voor onze gladheidsklanten.
Het toevoegen van de actuele neerslagsoort is natuurlijk niet alleen handig voor gebruikers, maar ook voor de meteorologen van Infoplaza. Voor gladheidsmeteorologen levert de neerslagsoort extra inzichten op tijdens winterse situaties, waarmee zij hun adviezen beter kunnen onderbouwen.
Betrouwbaar hulpmiddel, maar nog net niet perfect
De berekeningen van het Infoplaza neerslagsoortmodel zijn nog niet helemaal perfect. Een typische situatie waar het model nog moeite mee heeft, is winterse buien vanaf de Noordzee waarbij de temperatuur ruim boven 0 ligt maar er toch natte sneeuw valt.
Noud Brasjen heeft het neerslagsoortmodel ontwikkeld en blijft 'sleutelen’ om de uitkomst van het model zo perfect mogelijk te krijgen. Zo voorziet hij dat bovenstaand probleem met de Noordzeebuien door AI kan worden opgelost. AI blinkt uit in het analyseren en herkennen van patronen en dat kan hier goed van pas komen.
De neerslagsoortradar heeft zich in wintersituaties al vaak bewezen. Weten of er regen, sneeuw of ijzel valt, is van cruciaal belang, omdat het direct impact heeft op veiligheid, beslissingen en voorbereiding in situaties zoals verkeer, evenementen en infrastructuurbeheer.
- Lees ook op Weerplaza: Hoe werkt de neerslagradar
- Video neerslagsoorten
Probeer I'm Weather gratis uit
I'm Weather is de weertool voor de echte weerliefhebber! Je kunt het zelf uitproberen. Als I'm Weather Pro-gebruiker, krijg je toegang tot meer functies in onze Labs-omgeving, zoals Quickview, Particles en Probabilities.
