De komende dagen blijft het vroege lenteweer aanhouden met veel zon en temperaturen oplopend naar 15 tot 19 graden. De kans op nachtelijke gladheid neemt geleidelijk af. Zoals wel vaker in deze tijd van het jaar is dit uitzonderlijke weertype geen lang leven beschoren. Dat geldt nu zeker ook, met een zeer markante omslag vanuit het noorden begin volgende week. Hoe en wanneer die omslag precies plaats gaat vinden en of dat met winterse neerslag gepaard, gaat lees je in deze blog.
Het begin van de meteorologische lente, op 1 maart, viel dit jaar bijna perfect samen met een opvallende stabilisering van het weer onder invloed van een sterk hogedrukgebied dat zich via de Britse Eilanden en de Benelux richting centraal Europa begaf. Met het passeren van het hoog viel de atmosfeer tijdelijk stil en kon het in de nog frisse polaire lucht eerder deze week ‘s nachts flink afkoelen met (dichte) mist en vorst tot gevolg. De combinatie van deze twee fenomenen leidde op uitgebreide schaal geregeld tot condensatiegladheid en soms forse rijpvorming. Met het oostelijk wegtrekken van het hoog stroomt de komende dagen zachtere lucht over ons land uit.
Het blijft de komende dagen dus overwegend zonnig en erg zacht. De initieel zuidelijke stroming krimpt daarbij tijdens komend weekend geleidelijk naar oostelijke richting. De aangevoerde lucht blijft zacht waardoor de temperatuur ook ’s nachts ruim boven nul blijft. Bovendien is in deze tijd van het jaar de instraling bij zonnig weer al zodanig dat eventuele kou in de bodem geleidelijk verdwijnt. Daarmee is de kans op gladheid de komende dagen gering.
Fig. 1: GFS voor zaterdagmiddag 12z (13u lokale tijd). Nederland vol in de warme lucht aan de oostflank van een laag ten westen van Europa. Een beetje hoge bewolking, maar verder is het bij een zwak zuidoostelijk windje zonnig en zeer zacht. (bron: I’m Weather)
Wel is het zo dat terwijl het bij ons lenteweer is, er nabij IJsland een nieuw hogedrukgebied in de stijgers wordt gezet. Tegelijkertijd zakt de luchtdruk boven Scandinavië. Het gevolg van deze drukverdeling vertaalt zich vanaf begin volgende week in een zeer markante afkoeling vanuit het hoge noorden met toenemende gladheidskansen.
Maandag is er nog niet gek veel aan de hand. Het is rustig weer bij geleidelijk toenemende bewolking. De luchtmassa die dan boven ons land aanwezig is, is nog vrij zacht waardoor maxima nog tussen 12 en 15 graden uitkomen. Later nadert vanuit het noorden een (zwak) koufront, de voorste begrenzing van aanmerkelijk koudere lucht die op de dagen erna over ons land uitstroomt.
Fig 2: ECMWF dinsdagochtend, 06z (07u lokale tijd). Vanuit het noorden trekt aanmerkelijk koudere lucht het land in. Een luchtsoort waarin het gemakkelijk tot enkele (winterse) buitjes komt en het ’s nachts vriest. (bron: I’m Weather)
De aangevoerde lucht die vanaf dinsdag het weer zal bepalen, kent haar oorsprong in het zeegebied tussen Groenland en de Noordkaap, ruim boven de Poolcirkel. Het traject over zee is echter vrij lang waardoor de scherpste randjes er onderweg naar Nederland af gaan. Toch zakken de maxima vanaf dinsdag naar waarden tussen 5 en 10 graden en komt het landinwaarts tijdens opklaringen gemakkelijk tot lichte vorst. Verder is er kans op enkele buitjes die soms vergezeld kunnen gaan met hagel of natte sneeuw. Doordat de onstabiliteit niet echt diep reikt verwachten we niet dat er op uitgebreide schaal intense winterse buien gaan vallen.
De genoemde buitjes kunnen er wel voor zorgen dat wegen bij aanvang van de nachten na dinsdag nat/vochtig zijn. Als het tijdens de nacht vervolgens enkele graden gaat vriezen is er een grote kans op bevriezingsgladheid. De neerslagintensiteit lijkt overigens niet groot genoeg voor langdurige gladheid als gevolg van intense winterse neerslag. Verder kan, wanneer het lang genoeg opklaart, ook condensatiegladheid tot de mogelijkheden behoren.
Nadat komende dinsdag de koude lucht haar intrede heeft gedaan, zijn er vrij sterke signalen die wijzen op een moeizame opwarming in de tweede helft van de maand (zie Fig. 3 ). Het eerder genoemde IJslandse hogedrukgebied trekt daarbij geleidelijk zuidoostwaarts richting de Britse Eilanden waardoor de kans op een bui later in de week geleidelijk afneemt. De kans op nachtvorst, en dus condensatiegladheid of bevriezing, blijft wel bestaan. Afhankelijk van waar het hoog zich vervolgens nestelt zou in de laatste decade van maart zachtere lucht haar opmars kunnen maken. Al met al, lijkt dat op het moment van schrijven een langzaam en geleidelijk proces te gaan worden. Voorlopig kunnen we dus stellen dat we nog niet van alle gladheidsperikelen zijn verlost, wat overigens heel normaal is in deze tijd van het jaar. Maart roert immers z’n staart...
Fig. 3: Tot en met maandag 10 maart blijft het (zeer) zacht lenteweer. Vanaf dinsdag 11 maart valt koudere lucht vanuit het noorden binnen. Daarna slechts langzaam oplopende temperaturen richting de laatste decade van maart.
Ook dit jaar is Infoplaza op zoek naar de Strooiheld van het jaar. Wie verdient het volgens jou om de titel 'Strooiheld van het jaar 24/25' te krijgen? Laat het ons weten en wie weet wordt jouw collega winnaar!