De dauwpunttemperatuur is een term die door meteorologen in de winter veelvuldig wordt gebruikt. Voor het bestrijden van condensatiegladheid is de dauwpunttemperatuur een belangrijke om in de gaten te houden. Zeker met het oog op het tijdig strooien van de openbare weg. Via een gladheidmeldsysteem (GMS) kun je dauwpuntwaarde continu aflezen. Maar wat is de dauwpunttemperatuur precies?
De dauwpunttemperatuur is de temperatuur van de lucht wanneer deze volledig met waterdamp verzadigd is en er dus sprake is van 100% luchtvochtigheid. De luchtvochtigheid en de luchttemperatuur bepalen wat de dauwpunttemperatuur is. Warme lucht kan meer vocht bevatten dan koude lucht.
De dauwpunttemperatuur is de temperatuur waarbij waterdamp begint te condenseren door afkoeling van de lucht, zonder dat er vocht toegevoerd of afgevoerd wordt. Zodra de temperatuur bij gelijkblijvende luchtvochtigheid daalt, kan er nevel, mist of dauw ontstaan. Als het bijvoorbeeld 12 graden is en de dauwpunttemperatuur is 5 graden, dan moet de luchttemperatuur tot 5 graden afkoelen om mist te laten ontstaan.
Het meten van de dauwpunttemperatuur is voor gladheidsbestrijding erg belangrijk. Je bepaalt daarmee of het vocht dat in de lucht zit zich gaat hechten aan het wegdek. Ligt de wegdektemperatuur onder nul? Dan kan ook de weg glad worden. Dit wil je te allen tijde voorkomen. Je kent vast het beeld van een wit uitgeslagen weg? Dit zijn kleine ijskristalletjes die zich afzetten op het wegdek, ook wel rijpvorming genoemd. Bij rijpvorming ligt de wegdektemperatuur onder nul én onder de dauwpunttemperatuur. Het vocht in de lucht hecht zich dan in vaste vorm aan de weg, oftewel rijp. Je ziet het vooral in de late avond, nacht of vroege ochtend ontstaan bij bruggen en viaducten, omdat de ondergrond daar veel kouder is.
Wegen met aan weerszijden water, zoals sloten, worden tijdens een heldere winternacht over het algemeen kouder en komen daarmee eerder in de buurt van de dauwpunttemperatuur.
Bij rijpvorming zijn de wegen glad. Het is belangrijk om voorafgaand aan rijpvorming te strooien. Doe je het pas daarna? Dan rijden de auto’s al over de witte laag heen en is de rijpvorming platgedrukt, wat gladheid veroorzaakt. Zorg dus dat er zout ligt, voordat rijpvorming ontstaat. Zo kan het vocht mengen met het zout en bestrijd je gladheid.
Gelukkig zijn er een aantal tools die helpen bij gladheidsbestrijding. Als je een contract hebt met een weerbureau, ontvang je van hen een verwachting over de kans op gladheid. Je hoeft dan de temperaturen niet continu in de gaten te houden, maar krijgt vanzelf een melding vanuit het weerbureau wanneer de dauwpunttemperatuur kritische waarden aanneemt en condensatiegladheid kan gaan optreden. Zij kunnen je ook adviseren of het nodig is te strooien of niet. Dit bespaart jou een hoop tijd en onnodige strooiacties.
Daarnaast kun je zelf gegevens aflezen in het gladheidmeldsysteem (GMS). Hierin lees je onder andere de luchttemperatuur, dauwpunttemperatuur en wegdektemperatuur af. Tot slot kunnen sensoren meten of er voldoende zout op het wegdek aanwezig is om gladheid te beperken.