Welke informatie heeft een meteoroloog nodig voor de beste gladheidsbestrijding?

Het gladheidsseizoen 2022-2023 is begonnen. Bij Infoplaza maken onze meteorologen in het winterhalfjaar dagelijks gladheidsverwachtingen voor onze klanten. Maar welke informatie heeft de meteoroloog nodig voor de beste gladheidsbestrijding?

Laten we eerst beginnen met alle ingrediënten die we nodig hebben voor gladheid. Kort door de bocht moet het natuurlijk koud genoeg zijn en moet er ook nog eens vocht aanwezig zijn. Hierdoor kan vocht bevriezen en voor een gladde weg zorgen. Maar er zijn verschillende vormen waarbij het vocht op de weg kan komen. Het meest voor de hand liggende is door neerslag zoals regen of sneeuw, maar ook condensatie zorgt vaak voor gladde wegen in Nederland.

Februari 2021 kende een serieuze winterweek met sneeuw en koude nachten. Foto van Peter Echter.

Weersverwachting

De basis voor gladheid bestaat dus uit kou en vocht. Maar welke informatie heb je dan nodig om de gladheid te bestrijden? Ten eerste: (actuele) weerinformatie. Komt de temperatuur laag genoeg voor gladheid? Verwachten we neerslag wat gladheid kan veroorzaken, zoals sneeuw? Aan de hand van de weersverwachting kunnen we al een hoop uitsluiten. Een voorbeeld: op een bewolkte avond zoals nu in november wordt het meestal nooit koud genoeg voor vorst en is gladheid per definitie al uitgesloten. Bij Infoplaza maken we gebruik van de modernste en scherpste weermodellen waardoor de gladheidsmeteoroloog altijd de beste weersverwachting voor handen heeft.

Wegdeksensoren

Ook hebben we een uitgebreid netwerk van wegdeksensoren. Deze wegdeksensoren meten de temperatuur van de lucht en van het wegdek. Maar ook het dauwpunt, wat erg belangrijk is bij bijvoorbeeld condensatiegladheid. Deze wegdeksensoren zijn vrijwel altijd op de koudste plekken van de regio geplaatst, na een infraroodmeting. Ook wordt de vochtigheid van de weg gemeten.

Wegdekmodel

Om te bepalen of, waar en wanneer het precies glad wordt, maken we gebruik van een wegdekmodel. In dit wegdekmodel kan de meteoroloog precies alle gegevens en verwachtingen van de geplaatste wegdeksensoren inlezen. We gaan hier niet in detail op in, maar dit model wordt gevoed met allerlei verschillende parameters (zoals temperatuur, luchtvochtigheid en stralingsbalans) en met verschillende omstandigheden (o.a. vochtigheid van het wegdek). Eigenlijk alles wat hierboven al eens is gepasseerd. Op basis daarvan wordt een verwachting gemaakt voor de temperatuur en vochtigheid van het wegdek.

Ervaring

Uit het wegdekmodel rolt dan een exacte verwachting van deze plaats. Uiteraard wordt het model niet altijd blind gevolgd. Van tevoren analyseren onze meteorologen of het model de actuele situatie goed berekent. Als gladheidsmeteoroloog kunnen we op basis van verschillende weermodellen en onze eigen meteorologische kennis het model zo bijstellen dat de waarde en conditie van het wegdek overeenkomt met onze verwachting. Daarnaast werken enkel ervaren gladheidsmeteorologen bij Infoplaza die vaak de eventuele valkuilen van een model goed kunnen onderscheppen.

Kortom: met al deze kennis en ervaring kunnen de gladheidsmeteorologen tot een vrij precieze en scherpe analyse voor de gladheidsbestrijding komen. Natuurlijk zijn er ook situaties waarin het soms wat onzeker kan zijn. Maar onze meteorologen zullen deze onzekerheid altijd benoemen en bespreken met de gladheid coördinatoren.