In het winterhalfjaar maakt Infoplaza dagelijks gladheidsverwachtingen. Het seizoen begint meestal in november en loopt tot eind maart, maar bruggen kunnen ook in april nog glad worden. Hoe komt zo’n gladheidsverwachting tot stand en wat heb je er als gladheidsbestrijder aan?
Wegdekmodel
Gladheid komt uiteraard alleen voor in het (late) najaar, de winter en het (vroege) voorjaar. Je verwacht het niet, maar als het in Nederland vaak nog heerlijk zomerweer is worden in de weerkamer de eerste voorbereidingen getroffen voor het gladheidsseizoen. Om te bepalen of, waar en wanneer het precies glad wordt maken we gebruik van een wegdekmodel. We gaan hier niet in detail op in, maar dit model wordt gevoed door allerlei verschillende parameters (zoals temperatuur, luchtvochtigheid en stralingsbalans) en met verschillende omstandigheden (o.a. vochtigheid van het wegdek). Op basis daarvan wordt een verwachting gemaakt voor de temperatuur en vochtigheid van het wegdek.
Modellen en de meteoroloog
Uit het wegdekmodel rolt dan een temperatuur van het wegdek. Als deze volgens de verwachting onder het vriespunt ligt of dicht in de buurt, en de weg is of wordt vochtig, dan is dit vaak reden om in de verwachting op te nemen dat er kans is op gladheid. Uiteraard wordt het model niet altijd blind gevolgd. Van tevoren analyseren we of het model de actuele situatie goed berekent. Als gladheidsmeteoroloog kunnen we op basis van verschillende weermodellen en onze eigen meteorologische kennis het model zo bijstellen dat de waarde en conditie van het wegdek overeenkomt met onze verwachting.
Verwachting in Gladheidsupport van Infoplaza met het advies van de meteorologen, de weersverwachting en het wegdekmodel.
Afhankelijk van het seizoen
Als je dit werk als gladheidsbestrijder bij de gemeente of provincie al langere tijd doet dan zul je gemerkt hebben dat er met het ritme van de seizoenen ook een bepaald ritme in de gladheidsverwachtingen zit. Zo zul je over het algemeen in november en in maart veelal in de verwachting zien staan dat er vooral gladheid wordt verwacht op bruggen, viaducten en (bekende) koude plekken. Dat heeft alles te maken met de bodemwarmte. In november zit er veelal nog warmte in de bodem van het zomerseizoen, waardoor gewone wegen niet of nauwelijks onder het vriespunt uitkomen. In maart zijn de dagen alweer een stuk langer en heeft de zon al meer kracht. Vaak warmt de bodem ook alweer snel op en zullen de gewone wegen beperkt glad worden.
Uiteraard zijn de drukste maanden december, januari en februari en komen alle soorten gladheid minstens een keer voorbij. De belangrijkste vormen zijn gladheid door bevriezing, gladheid door condensatie/rijp en gladheid door neerslag (sneeuw of ijzel).
Lees ook: Hoeveel zout strooi je bij welk type gladheid en wanneer?
Opbouw en interpretatie van de gladheidsverwachting
Een gladheidsverwachting bevat bijna altijd dezelfde elementen. Het tijdstip van (de kans op) gladheid wordt bijna altijd benoemd. Afhankelijk van de situatie kan dit zijn: in de avond en aan het begin van de nacht of later in de nacht en vroege ochtend. Meestal wordt er ook nog benoemd op wat voor schaal de gladheid plaatsvindt. Dit kan dan lokaal zijn of regionaal, maar als het op grote schaal wordt er geen onderscheid meer gemaakt. Tot slot wordt er natuurlijk benoemd wat voor gladheid er plaats kan gaan vinden. Is er een lange tijd sprake van gladheid en is er bijvoorbeeld al eerder gestrooid dan wordt er meestal ook nog rekening gehouden met restzout, waardoor een extra strooibeurt vaak kan worden uitgespaard.
Vaak is de situatie duidelijk en is het moment van strooien goed af te spreken of in te plannen. Er zijn echter situaties waarin het optreden van gladheid afhankelijk is van de aanwezigheid van bewolking. Het is dan onzeker of en wanneer je precies moet gaan strooien. Deze onzekerheid zal ook altijd benoemd worden in de verwachting en samen met de gladheidsmeteoroloog van Infoplaza kan dan telefonisch de strategie worden doorgesproken.
Bereid je voor op een nieuw gladheidsseizoen
Op woensdag 22 november, 2023 trappen we het nieuwe gladheidsseizoen 23/24 af met een live webinar. Deelname is gratis. Na deze webinar, gepresenteerd door meteoroloog Alfred Snoek, ben je weer helemaal op de hoogte van wat je dit seizoen kan verwachten.
