De winter van 2021/2022 stelde wat betreft winterweer weinig voor. Het was geen grootse winter, maar we hebben wel af en toe kwakkelweer gehad met temperaturen rond het vriespunt. Juist dát levert voor de gladheidsbestrijder de meest vervelende situaties op om de gladheid te bestrijden.
De novembermaand staat normaal gesproken in het teken van de eerste voorzichtige strooiacties op bruggen en viaducten. Deze koelen vaak als eerste snel af, omdat ze geen bodemwarmte hebben die meegenomen kan worden uit het zomerseizoen. Gemeentes en provincies hebben vaak ook speciale condensatieroutes om zo niet overbodige wegen in het zout te leggen.
Op bruggen en viaducten ontstaat veel eerder rijp omdat er geen bodemwarmte aanwezig is. Foto van Ben Saanen.
De eerste grootschalige strooiacties vonden eind november plaats. De bodemwarmte is in die periode vaak grotendeels verdwenen zodat ook op ‘gewone’ wegen de kans op een wegdektemperatuur onder het vriespunt toeneemt. Een combinatie van neerslag, gevolgd door brede opklaringen leverde eind november natte wegen op die snel afkoelden tot onder het vriespunt. Kortom: de eerste keer op grote schaal bevriezingsgladheid. Strooiwagens ging massaal de weg op. Er was zelfs een moment waarbij in de ochtend buien nog voor verdunning zorgden, waardoor er soms een extra strooiactie nodig was.
Eind november viel lokaal sneeuwval wat lokaal tot gladheid leidde. Foto: Wouter van Bernebeek.
In de decembermaand worden de dagen korter en de nachten langer. Een langere periode waarin gladheid kan plaats vinden. Dit jaar waren de gladheidsnachten bijna op één hand te tellen. Nadat er eind november lokaal al eens sneeuw was gevallen, zorgde een neerslaggebied in de nacht van 7 op 8 december voor sneeuwval in het oosten en noordoosten van het land. De schuivers moesten er op een aantal locaties zelfs aan te pas komen, maar de sneeuw was zo snel weer gesmolten dat je vroeg je bed uit moest om er iets van te kunnen zien. Verder is er deze winter eigenlijk geen sneeuw van betekenis gevallen.
Prachtige ochtend met rijpvorming. Foto: Angelina van Dreumel.
Tijdens de kerstdagen kwam de winter even dan eindelijk even op bezoek. Een witte kerst werd het niet, maar wel waren het de koudste kerstdagen in 20 jaar tijd. Gladheidsbestrijders moesten tijdens de periode 23 t/m 27 december geregeld uitrukken. Vooral de ochtend van de 23e was het in het noorden gevaarlijk glad door ijzel, wat een zeer lastige vorm van gladheid is om te bestrijden. Hoe druk de kerstdagen waren, zo rustig was het tijdens oud & nieuw. In de nacht lagen de minima rond 10 graden en van gladheid was totaal geen sprake.
Vlak voor de kerst kwam het nog een keer tot gevaarlijke ijzel in het noorden van het land. Foto: Jan Kuipers.
In het nieuwe jaar kabbelde de winter rustig verder. In januari was het vaak bewolkt, maar als het ’s nachts een keer zou opklaren dan kon het zomaar ineens flink koud worden met mogelijke gladheid tot gevolg. In dit soort situaties kunnen gladheidsmeteorologen, waaronder die van Infoplaza, van grote meerwaarde zijn. Zij monitoren de bewolking en kunnen snel handelen als de bewolking toch ineens openbreekt door de coördinator te bellen en de situatie door te spreken. Blijft het echter bewolkt, dan kunnen onnodige strooiacties eenvoudig worden voorkomen. Wat zowel goed is voor het milieu als voor de portemonnee.
In januari kwam het af en toe tot kwakkelweer met buien en opklaringen, waardoor de temperatuur geregeld rond het vriespunt lag. In dit soort situaties kan het hebben van gladheidssensoren van Infoplaza/BG erg nuttig zijn. De gladheidsmeteorologen bewaken deze sensoren en kunnen zo een accuraat advies geven of er gestrooid moet worden, maar bijvoorbeeld ook hoeveel.
In januari gingen strooiwagens soms onnodig de weg op met gevolgen voor het milieu en de portemonnee. De meteorologen van Infoplaza bewaken sensoren om zo een accuraat advies te kunnen geven of er wel of niet gestrooid moet worden. Foto: Wouter van Bernebeek.
Ook februari bracht dit jaar bijzonder weinig winterweer. Hoe anders was het in 2021, toen we te maken kregen met een hoeveelheid sneeuw gevolgd door een volle week serieus winterweer waarbij in het hele land geschaatst kon worden. Lees hier hoe de bewaking gaat tijdens zo’n periode.
Dit jaar was het ronduit wisselvallig en overheerste de westen- en zuidwestenwind waarbij vaak zachte lucht werd aangevoerd. We kregen daarnaast te maken met zeer onstuimig weer. In de periode van 16 t/m 21 februari kregen we drie stormen over ons heen, waarbij storm Eunice de bekendste was en de meeste schade heeft veroorzaakt. Het werd een zware storm met zeer zware windstoten die opliepen tot lokaal meer dan 140 km/uur.
Naast gladheidsbewaking zijn onze meteorologen ook gespecialiseerd in windbewaking, maar ook grote evenementen zoals festivals en grote sportevenementen worden vanuit de weerkamer bewaakt. Neem gerust eens contact met ons op voor meer informatie.
In februari was de winter het spoor volledig bijster. Daarvoor in de plaats kregen we echter de ene na de andere storm te verwerken. Foto: Sebastiaan Heikamp.
Aan het einde van de maand kwam de atmosfeer tot rust en kregen hogedrukgebieden grip op het weer in onze omgeving. Het resulteerde in koude nachten, waarbij in eerste instantie de wegen nog nat waren en een strooiactie werd aangeraden. Vervolgens brak in maart een periode aan van zeer zonnig weer. In de nachten koelde het regelmatig af tot onder het vriespunt. Vooral bruggen, viaducten en gevoelige plekken koelden ook vaak af tot onder nul, maar doordat de aangevoerd lucht heel droog was (laag dauwpunt) was er van condensatie of rijpvorming geen enkele sprake. De wegen bleven droog en er hoefde dus ook niet gestrooid te worden. De meteorologen van Infoplaza zijn gefocust op het vermijden van onnodige strooiacties wat goed is voor het milieu en de portemonnee.
Maart duurt nog een week, maar gaat k de boeken in als de meest zonnige maartmaand sinds het begin van de metingen. Foto: Ab Donker.
Na de uitzonderlijk zonnige maartmaand leek het einde van dit gladheidseizoen wel bereikt, maar niets was minder waar. Eind maart en begin april stond ons nog wat winters weer te wachten. Iets wat we de hele winter nog niet hebben gezien. Koude lucht bereikte ons land en tegelijkertijd kwam er een neerslagzone over ons land te liggen, waarbij regen steeds vaker (natte) sneeuw werd.
In de vroege ochtend van 31 maart sneeuwde het al in delen van het land. De meeste sneeuw bleef op de weg niet liggen, omdat de bodem behoorlijk warm was geworden in de afgelopen maand. Op enkele bruggen en viaducten bleef de sneeuw lokaal wel even liggen, waardoor het daar glad kon worden. Het gebrek aan bodemwarmte was hier dus goed zichtbaar. Nog beter was dat te merken op natuurgrond en auto's, want daar bleef de sneeuw wel veel beter op liggen.
In bovenstaande foto is het effect van bodemwarmte heel goed zichtbaar. Op natuurgrond blijft de sneeuw veel makkelijker liggen. Foto van Maarten Stam.
In de avond van 31 maart en in de nacht naar 1 april toe kwam het tot sneeuw in delen van het land. Waar de sneeuwzone precies zou komen te liggen was tot op het laatste moment onduidelijk. Delen van de Veluwe richting de Flevopolder en naar Friesland kregen eerste te maken met serieuze sneeuwval. Deze sneeuw bleef ook liggen op de wegen. Uiteindelijk kwam het later op de avond en in de nacht vooral in het westen tot serieuze sneeuwval. Op een enkele plek liep de dikte op naar meer dan 5 cm. Vanuit het oosten trok wat zachte lucht binnen, waardoor daar de sneeuw al snel weer overging in regen.
De dagen daarna bleef het erg koud en in Limburg viel ook in de nacht naar 2 april nog wat sneeuw. Uiteindelijk werd deze winterse periode afgesloten met de koudste 3 april sinds de metingen. Het kwam in het gelderse Deelen tot matige vorst: -6,3 graden en in het oosten van het land vroor het zelfs streng (kouder dan -10 graden). De fruittelers in het hele land maakten zich grote zorgen en waren druk in de weer om hun in bloei staande fruitbomen te beschermen tegen de kou. In dit artikel kan je hier meer over lezen. Ook voor dit soort bewaking kan Infoplaza u goed advies geven.
Een zeer koude nacht in april.
We lijken nu dus echt aan het einde van de winter te zitten, hoewel er toch nog enkele koude nachten aan komen. De kans op een actie lijkt echter klein, maar de meteorologen van Infoplaza blijven alert en nemen indien nodig contact op. De pluim is duidelijk voor volgende week: de lente lijkt dan weer nadrukkelijk op de deur te kloppen. Daarmee sluiten we dit jaar af, maar volgend jaar staan we uiteraard weer paraat om jullie te voorzien van deskundig gladheidsadvies.
Als u meer wilt weten over de gladheidsbewaking voor volgend seizoen neem dan vrijblijvend contact op met onze accountmanager Olaf Sueters.